27-28 Ekim 2022 tarihlerinde düzenlenen Antalya Turizm Fuarının ana teması Bisiklet Turizmi olarak seçildi ve fuar Bisiklet Turizmi Konferansı‘na ev sahipliği yaptı.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA), Antalya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Antalya Turizm Fuarı, Türkiye Bisiklet Federasyonu ve Bisiklet Turizmi Derneği iş birliğiyle yapılan konferansta bisiklet yarışları, gran fondo gibi etkinlikler, bisikletli turistler, bisiklet rotalarının gelişmesi ve tanıtımı konuşuldu.
Bisiklet Turizmi Konferansında Neler Konuşuldu?
27 Ekim Perşembe ve 28 Ekim Cuma günü yapılan panellerde farklı konular ele alındı. Ekim ayının son günleri, Antalya’da hava sıcaklığı 28 derece, dışarıda boğmayan sıcacık bir hava yaz mevsimi gibi hissettiriyor. Neden Antalya’da ya ilkbahardır ya da yazdır denildiğini anladım.
Konferansın ilk panelinde Antalya İl Kültür Turizm Müdürü Candemir Zoroğlu, Antalya’nın spor turizmi açısından değerlendirdi ve turizmin 12 aya yayılması için yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Candemir Zoroğlu, Birleşmiş Milletlerin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini hatırlattı ardından Avrupa Birliği’nin kentsel hareketliliği odağına alan stratejilerine değindi ve ulaşım ağı altyapısının yaya ve bisikletlilere uygun bir şekilde geliştirilirken aynı zamanda bisikletli ölümlerinin de %50 azalmasının hedeflendiğini ekledi. Yılda 12 milyondan fazla turist ağırlayan Antalya’nın sürdürülebilir ulaşım ve hareketlilik konusunda harekete geçmesi gerektiğini belirtti.
Elektrik destekli bisikletlerin (ebike) Antalya sahil şeridindeki hareketliliği dağlardaki doğal güzelliklere taşıma ve kırsal turizmi geliştirme potansiyeline sahip.
Antalya İl Kültür Turizm Müdürü, Candemir Zoroğlu
Türkiye Bisiklet Federasyonu Başkanı Emin Müftüoğlu ‘Bisiklet Turizmi Avrupa’da önemli bir paya sahip, federasyonumuzun çalışmaları sayesinde artık Türkiye’de bisiklet turizminin önemi konuşuluyor’ diyerek bisiklet federasyonunun konu hakkındaki çalışmalarını aktardı. Ülkemizde bisiklet dostu 37 otel bulunduğunu belirtti (sertifikalı bisiklet dostu konaklama tesisleri için buraya tıkla). Bisiklet rehberleri yetiştirmek için federasyon çatısı altında bisiklet turizmi komisyonu kurulması için çalışmaların başladığını aktardı.
TÜRSAB Spor İhtisas Başkanı, Recep Şamil Yaşacan, Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin bisiklet dostu acenteler ve bisiklet rehberliği ile ilgili çalışmaları hakkında bilgi verdi. Bir yandan bisiklet dostu otel sayısının artması bir yandan da bisiklet turları yapabilecek bisikletli rehberlerin yetiştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Ülkemizde bisikletli tatil ve tur paketlerinin çok az olduğunu belirtti.
Tolga Gündüz ise 2020 yılında kurulan Bisiklet Turizmi Derneğinin çalışmalarından ve bisiklet turizminin gelişmesi için yapılması gerekenlerden bahsetti. Özellikle büyük şehirlerimizde bisiklet yollarının yapılması ve bisikletlilerin yol güvenliğinin sağlanması için çalışmaların hızlandırılması gerektiğini belirtti.
Eurovelo Bisiklet Rotası Ağı ve Türkiye’nin Eurovelo serüveni ise Ulusal EuroVelo Koordinatörü Feridun Ekmekçi aktardı. Avrupa bisiklet rotaları ağı Eurovelo’nun 8 ve 13 numaraları rotaları Türkiye’den geçiyor ayrıca bu rotaların ülkenin başka bölgelerine de yayılması için gerekli çalışmalar ve başvurular yapılıyor.
Kurucusu olduğu firma Argeus Travel ile 30 yıla yakın süredir spor turizminin içerisinde olan Aydın Ayhan Güney Türkiye’de bisiklet ve spor turizminin önemini, nasıl gelişebileceğini ve neler yapılması gerektiğini aktardı. Yurtdışında yapılan spor etkinliklerinden örnekler verdi: ”Hamburg Classic bisiklet yarışına 24.000, Berlin maratonuna 14-15 bin kişi katılıyor. Bir yılda Berlin’de yapılan yalnız açık hava etkinliğinin sayısı 1000. Şehrin bu kadar zahmete girmesinin nedeni ise bu tip etkinliklerin şehre büyük bir gelir getirmesi. Bu tür organizasyonlar sezon dışında turizm alt yapısı olan bölgelere çok değer katıyor. Çeşme’de kış döneminde Çeşme Gran Fondo büyüklüğünde ayda iki organizasyon yapılsa otellerin birçoğu kapanmaz. Bu da ne demektir; istihdam devam eder, şehre para girişi olur, tanıtım olur, restoran, eczacı, berber herkes işine devam eder. Avrupa bunu çok uzun yıllar önce çözmüş. Bugün spor turizminin benim bildiğim kadarıyla tüm dünyadaki cirosu 200 milyar Euro. Ama bisikleti tek başına aldığınız zaman 40 milyar Euro, yani %20’si”.
Özellikle turizm projesini uygulayacağımız bölgelerde köy yollarını, ara yolları mutlaka düzeltmemiz lazım. Hiçbir bisikletçi otobanda, anayolda bisiklete binmek istemez. Dar köy yolları, trafiğin az olduğu yollar tercih sebebidir.
Aydın Ayhan Güney
Aydın Ayhan Güney ile Cyclist Türkiye’de yapılan ayrıntılı röportajı okumak için tıklayın.
Türkiye’nin ilk bisiklet dostu unvanı alan şehri Sakarya SUBÜ Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Oğuz Türkay, “Türkiye’de turizmi çeşitlendirme alternatiflerinden birisi de bisiklet turizmini geliştirmek. Sakarya, bu konuda Türkiye’nin en avantajlı şehirlerinden birisi. Diğer turistler kadar sporcu ziyaretçilerin de ihtiyaç ve isteklerini anlamamız, onlar için tesisler ve hizmetler tasarlamamız gerekiyor” diye konuştu.
Sürdürülebilir Turizmin Bir Aracı Olarak Bisiklet Turizmi: Avrupa Birliği (AB) Örneği
Konferansın ikinci gününde ilk oturumunda bisiklet turizminin rol modelleri konuşuldu. Spor Turizmi Derneği Başkanı Arif Gözoğlu spor turizminin ülkemizdeki dünden bugünden gelişimi aktardı. Türkiye Bisiklet Milli Takımı Baş Antrönörü Branco Filip vatanı Slovenya’nın son yıllarda bisiklet turizmine yatırımlarını ve Sloven bisiklet sporcularının ülke tanıtımı için nasıl kullanıldıklarını aktardı. Örneğin Tadej Pogacar:
Paolo Pinzuti ise bisiklet yarışları denildiğinde akla ilk gelen ülke İtalya’da Giro d’Italia’yı ( İtalya Turu) izleme ve takip oranlarının düştüğünü, bisiklet satışlarına baktığımızda genel olarak satışların arttığını ancak yol bisikletinin değil gravel ve ebike satışlarında patlama yaşandığını aktardı.
Bisikleti keşif ve deneyim aracı olarak görenlerin yol bisikletini tercih etmediğini, gravel veya tur bisikleti ile yeni rotalar peşinde olan metropol insanlarının özellikle kırsal ekonomiyi kalkındıran önemli bir paya sahip olduğuna değindi.
Yaklaşık 12 yıldır Türkiye’de uluslararası önemli yarışların organizasyonunda yer alan ve Kilit Hospitality koordinatörü Ogün Çavuş büyük katılımcısı olan etkinliklerin ülke tanıtımına olan katkısından bahsetti.
Antalya TAV Genel Müdürü Deniz Varol kendisinin de bisiklet kullandığını ve bisikletin bir bölgeyi tanımak için eşsiz bir araç olduğunu ekledi. ‘Bisiklet turizminin büyüdüğünün farkındayız ve havalimanı işletmesi olarak daha fazla bisikletli turisti çekmek için destek ve projelerimiz var. Kararlı bir çalışma ile Mallorca adasından daha iyi olabiliriz’ dedi.
Elbette bu başlıklar arasında e-bike da olmalıydı ve Türkiye Bisiklet federasyonu teknik kurul balkanı Yusuf Hitit elektrik destekli bisikletlerin özellikle ülkemizin engebeli coğrafyasında ne kadar fazla avantaj sağlayabileceğine değindi.
Panel konuşmacılarından Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Ürün Pazarlama Direktörü Ceylan Şensoy, Kültür ve Turizm bakanlığının ilgili kuruluşu olarak 2019 yılında kurulduğu günden beri yaptıkları çalışmaları aktardı. Ajansın gündeminde ve stratejik planında bisiklet turizminin ayrı bir başlık olarak bulunduğunu ve bakanlığın gündeminden hiç düşmediğini belirtti. Bisiklet dostu destinasyon hedefi ile Türkiye’nin tamamında geliştirme projeleri yapılıyor ve TGA bu projelere görünürlük verip pazarlamasını yapıyor.
”GoTürkiye sadece bir web sitesi değil, algıyı ölçerek içerik öneren teknolojik bir platform. User Generated Content ile Instagram organik bir büyüme ile 2 milyon takipçiye ulaştı ayrıca ülkemizde 54 ilin kendilerine ait turizm tanıtım sayfaları bulunuyor’. Şanlıurfa, Ardahan ve Bartın gibi…
”Ülkemize spor ve tatil amaçlı gelen turistleri birbirinden ayırarak strateji geliştirmek gerekiyor. Ülkemizde bisiklet kullanımını yaygınlaştırmamız gerekiyor. Turizmci bisiklete binmediği için bisikleti bir deneyimle aracı olarak görmüyor ve ona hak ettiği değeri vermiyor’ diye ekledi Ceylan Şensoy.
Türkiye bisiklet rotaları ile ilgili ayrıntılı bilgi için : www.gocyclingturkiye.com
Panelin önemli başıklarında birisi kayak merkezleri ile tanınan bölgelerimizin bisiklet turizm merkezine dönüşmesi üzerineydi. Davraz, Palandöken ve Erciyes örnekleri oldukça enteresandı.
Kayseri Erciyes A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı, Murat Cahit Cıngı, mantı ve pastırması ile tanıdığımız Kayseri’nin sporda ne kadar iddialı olduğunu sunduğu rakamlarla aktardı. Erciyes dünyada en fazla bisiklet yarışının yapıldığı yer olarak karşımıza çıkıyor. Erciyes Bike Park ve Erciyes Yüksek İrtifa Kampları ile ilgili ayrıntılı bilgi websitesinde.
Ejder 3200 Palandöken Genel Müdürü, Selim Bağrıyanık ise MTB parkurları hakkında detaylı bilgi aktardı.
Isparta Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fatih Kılınç ise Isparta Davraz’ın bisiklet turizmi için dünyanın en gözde yüksek irtifa kamp merkezi olmaya nasıl hazırladığını aktardı.
Turizmde Sürdürülebilir Alternatifler: Bisiklet Turizmi başlığı altında iki gün boyunca dört farklı oturum şeklinde yapılan panellerde ele alındı. İki gün süren konferansın moderatörlüğünü ise Alpaslan Güvenç yaptı. Alpaslan Güvenç tarafından hazırlanan Türkiye’de Bisiklet Turizmi başlıklı teze buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Türkiye ve Bisiklet Turizmi
Bu konferansa ben (Pınar Pinzuti) konuşmacı olarak davet edildiğim için başından sonuna izleme fırsatı buldum. Yaptığım sunumda Kırsal Turizm Ve Kırsal Kalkınma Bağlamında Bisiklet Turizmi üzerine dünyadan örnekler verdim. İtalya’da 2019 yılında lanse edilen Calabria Milli Parklar Rotası ( 545 km) bir kaç yıl içinde nasıl ülkenin en tanınan rotası haline geldi, İspanya’da Camino de Santiago rotası nasıl yılda 125.000 bisikletsever tarafından ziyaret ediliyor, Norveç’teki 80 km’lik Rallarvegen rotası temmuz ve ağustos aylarında nasıl 25.000 kişi tarafından pedallanıyor gibi konulara değindim. Ekonomik olarak geride kalmış bölgelerdeki köy yolları bisiklet turizmini geliştirmek için çok büyük bir potansiyale sahip. Yapılması gereken şeyler ise oldukça basit. Buna bir sonraki yazımda ayrıntıları ile değineceğim.
Antalya’dan eve geri dönerken saatler süren yolculuk boyunca konferansta dinlediklerimi düşündüm. Bazı konuşmacıların yurtdışında ne yapılıyorsa aynısı burada da yapalım demesi aklıma hiç yatmadı. Türkiye çok özel bir tarihe, coğrafyaya ve kültüre sahip bir ülke. Alp dağlarında yapılan dağ bisikleti yarışlarının aynısını Türkiye’de yapmanın doğru bir yaklaşım olduğunu sorgulamak gerektiğini düşünüyorum. Ayrıca eğer ülkemizde özel sektör ( özellikle oteller ve acenteler) bisiklet turizmi ile ilgili yatırım yapmıyorsa bunun dünyadaki trendleri okuyamamaları olduğuna inanıyorum. Sektörü bilgilendirme konusunda STK’lara büyük bir görev düşüyor. Özel sektörün bisiklet turizminin ekonomik değeri konusunda bilgilendirilmesi gerekiyor.
Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun ülkemizde bisiklet satışlarını arttırdığı söylenildi. Ben buna çok fazla ikna olmadım. Dünya genelinde pandemi ile birlikte yaşanan bir bisiklet satışı patlaması var ve şu anda enerji krizi nedeniyle de bisikletin ulaşım aracı olarak tercih edildiğini görüyoruz. Bir yandan bisikletli ulaşımın yaygınlaşması için kamu yatırımları olduğunu görüyoruz bir yandan da bireylerin tercihlerinde bisikletin daha fazla yer aldığını.
2022 yılında Antalya’ya gelen turist sayısı 13 milyon. Peki bu kadar kişi nasıl hareket ediyor? Avrupa’da günlük hayatında ulaşımını bisikletle yapan Avrupalı’yı tatile geldiğinde trafikte saatlerce bekletirsen onun bir kez daha tatil için Antalya’yı tercih etmesi ne kadar olası? Ayrıca bu motorlu araç trafiğinin şehre yükü?
Bisiklet Turizmi konusunda dünyada neler oluyor? Trendler bize açıkça geleceğin turizminin deneyim ve outdoor odaklı olduğunu söylüyor. Bisiklet bu ikisini de kapsıyor. Avrupa’da iki önemli bisiklet turizmi fuarı var, bu fuarlarda bisiklet dostu destinasyonlar ve servis sağlayıcılar katılıyor. Bisiklet turizmine yatırım yapacak firmaların incelemesi için iki fuar tavsiyesi ekliyorum: Hollanda’nın Utrecht şehrinde yapılan Fiets en Wandelbeurs ve İtalya’nın Bologna şehrinde yapılan Fiera del Cicloturismo.
