2013 yılında Ankara Bisikletliler Ortak Platformu adı altında Ankaralı bisiklet grupları birleşerek ulaşımda bisikletin kullanımını daha güvenli kılmak ve bu kullanımı arttırmak için çalışmaya başladılar.
O güne kadar Ankara’da 4, tüm ülke genelinde ise yaklaşık olarak 30 bisikletli motorlu araç kullanıcılarının onlara çarpması nedeniyle hayatlarını kaybetmişlerdi (bugün bu sayı 200’ü geçti, her zamanki gibi çocuk sayısı 3‘te bir). Ankara Bisikletliler Ortak Platformu (ABOP) çalışmalarını bu konuda bilinç arttırarak, Başkent ve ilçe belediyeleri ile görüşerek, TBMM’ye bisikletli ulaşıma dair kanun ve yönetmeliklerin oluşturulmasına ya da gözden geçirilmesine dair baskı grupları yaratarak, sivil toplumu dahil ederek yürüttü.
2015 yılında Çevre Bakanlığı tarafından hazırlanan; 29521 sayılı‚ Şehir İçi Yollarda Bisiklet Yolları, Bisiklet İstasyonları ve Bisiklet Park Yerleri Tasarımına ve Yapımına Dair Yönetmelik Resmi Gazete‘de yayınlanarak (3.11.2015) yürürlüğe soktu. Bisikletli ulaşıma dair bu yasal düzenlemenin varlığı mutlu ediciydi ancak içeriğine bakınca son derece olumsuz, tehlikeli bir yönetmelik olduğunu fark edildi. Bu nedenle; Bisikletli Ulaşım Platformu (İstanbul), Ankara Şehir Plancıları ve Mimarlar Odaları, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, bazı bireysel katılımlar ve ABOP olmak üzere bir araya gelerek hukuki ve teknik bir değerlendirme raporu hazırladılar ve bu raporla, insan hayatına mal olabilecek ve bilimsel gerçekliklere aykırılık yaratacak kimi maddelerin öncelikle yürütmesinin durdurulması, akabinde iptali için Danıştay’a gittiler. Dava (2015/11880E), Danıştay’ın 6.Daire Başkanlığı‘nda görülüyor; karar aşamasına da gelindi.
Bisikletli ulaşımın hukuki açıdan korunmasına dair yönetmelik iptali kapsamında açılmış ilk önemli bir dava. Bu yönüyle kült olup 4 seneyi aşkın süredir de devam ediyor.
Dava süresince Bakanlık, konuyu bilirkişiye taşıdı ve bir rapor hazırlanmasını sağladı. Bilirkişi raporu, ABOP’un hazırladığı rapordaki birçok haklılığı belgeledi. Özellikle hayati tehlikelere hukuki olarak olanak sağlayan öneriler haklı bulundu.
Davanın yakın tarihimizin hukuk olayları bakımından da ayrı bir önemi var: Bakanlıklar tarafından hazırlanan yönetmelik ve diğer talimatnamelere dair Danıştay’a yapılan durdurma ve iptal davası başvuruları içinde sadece bu dava ilerlemeyi ve yarı yarıya da olsa haklı görülmeyi başarmıştır. Bu anlamda dava, ileriki dönemlerde bir “emsal“ olarak anılacak.
Nihayetinde dava artık karar aşamasına geldi. Dava sonucunda kısmi haklılık ve haksızlık durumlarına göre bilirkişi ücreti vb. gibi bedeller Bakanlık ve ABOP arasında paylaştırılacak. ABOP sivil bir inisiyatif ve maddi bir kaynağı yok.
Bisikletli ulaşımın hukuki açıdan korunmasına destek olur musun?
Sivil inisiyatif gönüllülerinin maddi desteğe ihtiyacı var. Ne yapabiliriz?
- Bu kadar önemli olan bir davanın son masraflarını karşılamak üzere maddi destek sağlamanız veya maddi destek sağlayabilecek önerilerde, bağlantılarda bulunabiliriz
- Kararın yaygınlaşması; bisikletliler, bisikletçiler ve belediyeler başta olmak üzere kamuoyuna duyurulması için taraf olmanız.
Dava dosyaları, süreç hakkında ayrıntılı bilgi, masraf listesi ve açıklamalar için ABOP’tan Deniz ve Engin ile bağlantıya geçebilirsiniz.
Deniz Kırımsoy – deniz.kirimsoy@gmail.com
Engin Aygün – endiniengin@gmail.com
Evet, bisiklete binmeyi çok seviyoruz, bisikletin bize ve etrafımızdaki herkese çok iyi geldiğini biliyoruz, ancak şimdi güçlerimizi birleştirip bu davanın sonuçlanmasını sağlanmalıyız.
