İzmir Bisiklet Sempozyumu

Bugün İzmir Bisiklet Sempozyumu yapıldı. Sempozyum’a ev sahipliği yapan Ege Üniversitesi, bu sempozyumun bir ilk olduğunu söyledi.

Yıllardır farklı şehirlerde bisiklet dernekleri ve sivil toplum kuruluşlar çalıştay, toplantı, konferans düzenlemekte ve amaçları bisiklet konusunda yerel yönetimlerin dikkatini çekmek. Bu konuda en çok çalışan kurumlardan birisi de Sürdürülebilir Ulaşım Derneği Embarq İstanbul. Her yıl bir şehirde bikelab adı altında workshop/çalıştay düzenleyerek çok kapsamlı raporlar hazırlıyorlar.

Gündemi bisiklet olan bir çok toplantıya katıldım ama bisiklet sempozyumu ilk kez yapılıyordu ve ben de bunu kaçırmamalıydım. Sempozyum, Ege Üniversitesi kampüsünde yapılacaktı. Elbette, bisiklet sempozyumuna bisikletle gidecektim ancak 16 km uzaklıktaydı. Bisikletime atlayıp eve en yakın metro istasyonuna pedal çevirdim. Bisikletimi katladım ve bir çanta boyutuna getirdim ve turnikelere yöneldim.

Bisiklet giremez!

Görevliye “ama benim bisikletim katlanabilir bisiklet, çanta kadar küçük, zaten bu bisikletler toplu taşıma sistemlerinde kullanılabilsin diye icat edildi” desem de dinletemedim. Bisiklet, saat 9.30-11.00 arasında metroya girebilir dendi. Eee, bisiklet sempozyumu saat 9.00 da başlayacak, yetişememki dedim. Acaba, bisiklet sempozyumu organizasyon ekibi, bisikletin limitli saatlerde taşınabildiğini bilmiyor muydu..

Çevre yolunda pedal çevirmekten başka çarem yok derken yağmur başladı.  Ne yapsam, sempozyuma nasıl gitsem derken başka bir arkadaşım arabası ile yanımda durdu ve onun bağajına bisikleti atıp biraz gecikmeli de olsa sempozyuma geldim.

Protokol koltukları dolduydu. Hmm, bu güzel, demek karar vericiler burada. Demekki, bu sempozyumdan sonra somut adımlar atılacak ve konuşulanlar bu salonda kalmayacak dedim.

Açılış konuşmasını EGEBİS (Ege Üniversitesi Bisiklet Projesi) Koordinatörü Prof.Dr Fazıl Apaydın yaptı. Beyaz doktor gömleği ile bisiklet konusundaki vizyonunu açıkladı: Ege Üniversitesi’nde bisiklet dostu kampüs yapmak, bisiklet dostu baş-üniversite olmak, İzmir’in bisiklet başkenti olması. Hedefler çok iyi şeçilmiş. Sadece hedef ve vizyon sahibi kişilerin projeleri buna sahip çıkacak kişiler bulabilirler ve aldıkları tüm kararlar bu hedefe uygun alınabilir. Fazıl Apaydın, yılda 12 kez yurtdışına çıktığını ve yurtdışında ulaşım için bisiklet kullandığını, aynı şekilde önce kampüste sonra da İzmir’de aynı şartların oluşması için çalışacaklarını söyledi.

Bir sonraki konuşmacı Türkiye Bisiklet Federasyonu başkanı Emin Müftüoğlu, Fazıl Bey’in hedeflerini paylaşmıyordu. Federasyonun asıl görevinin performans sporcusu eğitmek, ulusal ve uluslararası yarışmalarda ülkemizi temsil etmek olduğunu söyledi.

Peki, bisiklet için altyapının, bisiklet kültürünün olmadığı, bisikletin kullanılmadığı ve tanıtılmadığı bir ülkede yetiştirecek sporcuları nereden bulacak? Peki bir kaç hevesli genç buldu, bu gençler nerede bisiklet kullanıp yarışlara hazırlanacaklar? Trafik kazalarından ve bilinçsiz otomobil şoförlerinden nasıl koruyacaksınız onları?

Sadece İzmir’de bir yılda 296 kişi bisiklet kazasında yaralandı ve 1 kişi hayatını kaybetti. Bu sizce ortak hedefler için çalışmaya yeterli değil mi? Ne yazıkki, Bisiklet Federasyon Başkanı, kendi konuşmasını tamamladıktan sonra salondan ayrıldı. Dolayısıyla, değerli konuşmacıların paylaştıkları çok önemli bilgileri dinlemedi. Konuşmasını yaptıktan sonra sempozyumdan ayrılan sadece Emin Bey değildi tabi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun danışmanı Sırrı Aydoğan da salonu konuşmasından sonra terk etti. Sırrı Bey, “bisikletle işe okula gidilmeli” dedi ama benim sabah tüm uğraşlarıma rağmen bisikletle sempozyuma gelemediğimi dinlemedi.

Protokol gittikten sonra oturumlar başladı. Sempozyum 3 oturumdan oluşuyordu:

Bisiklet Sempozyumu I.Oturum

Bisiklet ve Yerel Yönetimler

Dört belediyeden temsilci vardı. Karabağlar Belediyesi, görevinin altyapı hazırlamak olduğunu ve mevcut kentsel dönüşüm projesini fırsat olarak gördüklerini ve yeni yapılan yollarda bisikleti unutmayacaklarını belirtti. Kentsel standartların oluşturulması gerekiyor, haklıydı.

Sınırlarında 3 üniversite barındıran Bornova’nın Belediye Başkanı, stratejilerini tasarım-inovasyon ve turizm olarak belirlediklerini söyledi. Otomobillerin merkezden geçmemesi için trasit yolları planladıklarını söyledi.

Peki, sayın Bornova Belediye Başkanı, bisiklet ve gelişmesini istediğiniz bisiklet kültürü için ne yapıyorsunuz? Ne yapacaksınız? Ben bu sorunun cevabını ne yazıkki alamadım.

Bu sorulara Seferihisar Belediyesi’nden cevap geldi. Tunç Soyer, yapılan tüm projelerin trend olduğu için değil samimi bir şekilde yapılmasını istedi. Seferihisar Belediyesi, çocukları bisiklet konusunda eğitmeyi hedeflemiş. Anasınıflarına ve bahçelerine bisiklet koymuşlar, ilk ve orta eğitim öğrencilerine karne hediyesi bisiklet veriyorlar, 6 farklı parkurda bisiklet yolu inşa etmişler, güneş enerjili bisiklet (yokuşlarda çok işe yarayacak) üzerinde çalışıyorlar.

Karşıyaka Belediyesi’nden gelen danışman Figen İnan ise konuşmasına çok heyecanlı olduğunu söyleyerek başladı. Herkese tek tek hoşgeldiniz dedi, hazırladığı metni tane tane okudu ve kürsüden indikten sonra kayboldu.

Figen Hanım, maalesef Karşıyaka ile ilgili daha sonra konuşulan hiçbir konudan haberdar değil. Oysaki İzmir İl Emniyet Müdür Yardımcısı Süleyman Kutay, öylesine iyi noktalara değindiki….

Bisiklet Sempozyumu II.Oturum

Dünyada ve Ülkemizde Bisikletçilik

Enverçevko Derneği’nden EuroVelo (Avrupa Bisiklet Rotaları Ağı) hakkında Adnan Çangır’ı dinledik. Bisiklet Turizmi konusunda paylaştıığı rakamlar çok önemliydi. Avrupa’da 34 milyon kişi (AB nüfusunun %7,4’ü) ulaşımda bisikleti tercih ediyor ve bu AB’ye 200 milyar euro tasarruf getiriyor. Hedef ise nüfusun %15’inin bisiklet kullanması. Avrupa’da bisiklet turizminin ekonomik getirisi 44 milyar euro. Bir bisikletçinin uzun turlarda günlük ortalama harcaması 57 euro.

2008 yılında kurulan  ve amaçların birisi bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması olan Bisiklet Endüstrisi Derneği‘nin Başkanı Önder Şenkol ise bisiklet satışlarından bahsetti: Türkiye’de yılda iki milyona yakın bisiklet satılıyor. Sonunda bisiklet “karne hediyesi” olmaktan çıktı ve yüksek model bisikletlere talep artıyor. İstihdam ve ihracat için bisiklet endüstrisinin gelişmesi çok önemli. Bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması için ise  önerilerini sundu:

– ulaşım amaçlı bisiklet kullanımında tüketicilere vergi indirimi

– yerel yönetimlerin bisiklet yolu ve park yerleri yapması

– STK,özel sektör,  kamu ve medya işbirliği

Ve geldik bence günün en güzel sunumlarından birine: İzmir İl Emniyet Müdür Yardımcısı Süleyman Kutay, konuşmasına çok iyi hazırlanmıştı. Vizyon ve hedefleri var. TRAFİK KÜLTÜRÜ YARATMAK: Bisiklet bir ulaşım aracıdır, güvenli yollar sağlanmalıdır, bisiklet ve yaya korunmalıdır.

2013 yılında Bursa’da bisikletli trafik polis ekibini olurduktan sonra İzmir’de göreve başlamış. Ailesi ile akşamları Karşıyaka’da bisiklete biniyor ve bisiklet sağlık için çok faydalı bir araçtır sloganın ötesine geçerek gerçek hayattan örnekler veriyor.

Bisiklet yolları bağlantı noktaları en sorunlu yerler ve en çok kazalar orada yapılıyor. Çünkü yollar birbirine bağlı değil! Bisiklet yolları otomobil yolları ile kavuştuğunda sona ermemeli, devam etmeli. Metro ve hafif raylı sistemi kullana kişi bisikletle istasyondan evine kadar güvenle gidebilmeli. Toplu taşım ile entegrasyon önemli. Işıklandırmanın olmadığı yollar tehlikeli. AVM’lerde bisiklete ayrılmış park yeri yok olanlar da güvenli değil. Süleyman Bey, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden çok mantıklı şeyler talep etti. Ancak salonda belediyeyi temsil eden kimse kalmamıştı.

Beyaz Kırlangıçlar, İzmir’in ilk bisikletli polis ekibi. 30 gün önce hayata geçti ve bugüne kadar bisiklet ve yaya yolunu kullanan motorlara toplam 1937 adet ceza kestiler. Karşıyaka’daki yaya ve bisikletliler motorlardan kurtuldu.

İzmir Bisiklet Kiralama Sistemi Bisim‘in sorumlu müdürünin mazareti neydi bilmiyoruz ama kürsüye çağrıldığında gelen olmadı.

İzmir Bisiklet Derneği kurucu başkanı konuşmasına şöyle başladı “derneği oğlum 1 yaşındayken kurduk, amacım onun bu kentte tek başına bisiklete binebilmesi“. Mustafa Karakuş, dernek faaliyetlerini anlattı ama ağırlıklı olarak çocuklar için trafik ve bisiklet eğitim çalışmalarından örnekler verdi.

Rengarenk fotoğraflarla Sema Gür, süslü kadınlar bisiklet turunun hikayesini anlattı. Bu farkındalık etkinliğinin ardından onlarca kadının korkularını yenip şehirde bisiklete bindiğini görüyoruz.

Ve İstanbul’dan Engelsiz Pedal‘dan Samet. Tandem bisikletlerle engelli gençlere kendi değimiyle “makam şöforluğu” yapıyor. Engelsiz Pedal kendisi anlatsın:

[vimeo 90636344 w=600 h=337]

Engelsiz Pedal, @Çanakkale, Bundan 99 yıl önce gelenler arabayla vınnn diye gelmediler. from Engelsiz Pedal on Vimeo.

Bisiklet Sempozyumu III. Oturum

EGEBİS: Ege Üniversitesi Bisiklet Projesi

Ege Üniversitesi Bisiklet Topluluğu (EBIT), Dağ Bisikleti Takımı tanıtıldı ve Egebis konuşuldu.

Evet tam da sempozyum’un kelime anlamına uygun bir organizasyon gerçekleşti: bir dinleyici topluluğu (öğrenciler, gazeteciler, sivil kurum temsilcileri, öğretim üyeleri) karşısında bisiklet konusunda değişik konuşmacılar, önceden hazırlanmış (hazırlıksız gelenler de vardı) bir dizi konuşma yaptılar. Her konuşma 5-20 dakika ile sınırlı olmalı kuralına pek uyulmadı. Sempozyumda ele alınan ortak konu bisiklet çeşitli yönlerden incelendi, değişik görüşler ve yorumlar dile getirildi.

Bu sempozyumun ilk olduğu ve 2015 yılı bahar aylarında ikincisinin yapılacağını öğrendim. Umarım konuşmalar sıfırdan değil kaldığımız yerden devam eder.

12 Kasım’da yapılan uluslararası sürdürülebilir kentsel ulaşım semineri ile ilgili izlenimlerim burada.