Rodos adasına ayak basar basmaz ilk ziyaret ettiğimiz yer Fidusa oldu. Harika bir adamın el yapımı kişiye özel bisikletler yaptığını duymuştuk ve belki yaptığı bisikletleri görme şansımız olur diye umuyorduk.
Fidusa Bicycle Shop (Themistokli Sofouli No: 97, Rodos), şehir merkezinde kolaylıkla bulunabilecek bir yerde. Bisiklet mağazasının kapısından içeri girdiğimizde bizi çok nazik bir hanımefendi karşıladı. Sorularımıza bir süre ingilizce cevap verdikten sonra Nemra Hanım’la sohbete Türkçe devam ettik. “Usta”yı arayıp müsait olup olmadığını öğrendikten sonra bizi atölyeye götürebileceğini söylediğinde ise daveti sevinçle kabul ettik.
Fidusa Bisiklet Atölyesi
Atölyeden içeri girdik ve tam 30 yıldır kişiye özel bisikletler yapan George Voyatzis (Yorgo) ve eşi Nemra Bastiyali ile kendimizi saatlerce süren keyifli bir sohbetin içinde bulduk. Yol bisikleti yarışlarına kendi çabalarıyla hazırlanıp, 17 yaşında Yunanistan şampiyonu olduktan sonra dünya çapında dereceler de kazanan Yorgo, bugün atölyesinde kişiye özel el yapımı bisikletler yapıyor; müşterileri arasında Yunanistan milli takımı sporcuları da var.
Yorgo’nun hayatı Milano’da katıldığı bir bisiklet fuarında değişmiş. Colnago ve De Rosa’nın diğerlerinden nasıl bu kadar iyi olduğunu anlamak istiyormuş ve bu merakı onu İtalya’ya sürüklemiş. İtalyan ustaların bisikletlerini incelerken Marcello Faggin ile tanışmış. Yorgo, 24 yaşına bastığında babasına İtalya’ya gidip bisiklet kadrosu yapmayı öğrenmek istediğini söylüyor ve 1984’de Faggin’lerin yanında eğitim alıyor. Padova’da kaldığı süre boyunca Faggin ailesinin hem öğrencisi hem de kısa süre içinde yakın dostları oluyor. Yorgo ile sohbete İtalyanca devam ediyoruz.
Yunanistan’ın ilk bisiklet atölyesinin 1984’de Rodos adasında kurulması ne kadar da cesaret isteyen bir şey olduğunu düşündüm. Ulaşımı zor, nufüsü az, minicik bir adada kişiye özel bisiklet yapmaya karar vermek, bisiklete gerçekten inanmak demek. Yorgo’nun bisiklete ve bisiklet kültürüne olan bağlılığı ona güç veriyor ve dünyanın en iyi yarışçılarının ağırlandığı Uluslararası Rodos Bisiklet Turu 1997’den 2003’e kadar her yıl yapılıyor. Fidusa halen Yunanistan’ın tek el yapımı bisiklet üreten markası olmayı sürdürüyor.
Yorgo (55 yaşında), tecrübesi ve bilgisi sayesinde her yıl daha iyi kadrolar üretiyor. Ancak aynı tecrübelerden global markaların yararlanmamakta ısrar etmesine ise kızıyor. Herkesin tanıdığı markalar, bisiklete binen kişinin bedenine ve ihtiyaçlarına yoğunlaşmak yerine “üreticilerin ihtiyaçlarına odaklanıyor” diyor. Ağırlık kavramını markalar yarattılar. Bisiklet kadrolarının her yıl daha da hafifliyor olması ve bisiklet mağazasına giren bir kişinin ilk sorusunun “bisiklet kaç kilo, kadro kaç gram” sorusunun markalar tarafından oluşturulan bir kriter olduğunu belirtiyor. Çünkü ancak bu şekilde ürettikleri hafif kadroları daha yüksek fiyatlara satabilirler.
Bisiklet satın almaya gelen bir kişinin ihtiyaçlarını anlamanın çok önemli olduğunu söylüyor Yorgo. “Herbirimizin bedenleri farklı, bacaklarının uzunluğunu bilmeden sana bisiklet tavsiye edemem.”
İlk kez bir bisiklet yapım atölyesini eşim Paolo’ya bisiklet siparişi vermeye gittiğimizde İtalya’da görmüştüm. Vetta, iki kuşaktır el yapımı bisiklet yapıyor. 3. kuşak yok…
Yorgo, bisiklet üretimi sırasında geçilen tüm aşamaları tek tek gösterdi. Kadro için beden ölçülerinin alınması, materyallerin seçimi, kaynak yapılmı, boyanması vs. Bu ziyaret bisikleti oluşturan her bir parçanın üzerindeki emeği daha iyi kavramama yardımcı oldu.
Atölyede saatler hızla geçti ve biz Yorgo’nun verdiği bilgileri sindirmeye çalışırken akşam oldu. Akşam yemeğini birlikte yemek üzere çok güzel bir yere gittik. Bu sefer harika hikayelerini dinlediğim kişi Yorgo’nun eşi Nemra oldu. 1522’de Osmanlılar’ın Rodos’u alması ile birlikte adaya yerleşen ilk Türk ailelerinden birinin, Bastiyali Ailesinin, 8 kuşağı Nemra. Çocukluğunu, gençlik yıllarını ve adadaki Türk halkını, nefis İstanbul Türkçesi ile aktardı.
Bisikletin ne kadar mucizevi bir araç olduğunu bugün yeniden anlıyorum. Bisiklet sayesinde Yorgo ve Nemra ile tanışmış olduğum için çok mutluyum.
Rodos’a giderseniz (ki bence mutlaka gitmelisiniz) Fidusa Bicycle Shop’a gidin, bir bisiklet kiralayın, adayı gezin ve belki eve dönmeden önce el yapımı bir bisikletiniz olsun istersiniz; o zaman Yorgo’ya selamımı söyleyin.
Aylık Bülten’e kayıt olmak istersen, eposta adresini eklemeyi unutma!
[mc4wp_form]
Güzel yazı, güzel deneyim, şahane anılar… Haki hazırda yığın üretim yapan (mass production) bir bisiklet markasında çalışmama karşın el yapımı (handmade, tailor made) bisiklet yaptırıyorum İtalya’da, yaşadığınız heyecanı çok iyi anlıyorum. Rodos Adasına yolum düşerse uğraşacağım ilk durak olacak.
Merhaba, bisiklet gerçekten mucizevi bir araç. Bisiklet sayesinde harika insanlarla tanışıyoruz. Fidusa’nın yaratıcısı Yorgo, sevdiği şeyi yapmaya hayatını adamış bir insan. Rodos’a giderseniz, mutlaka uğramalısınız. Bu arada Rodos’ta bir velodrom var ve ben o velodromda Yorgo’nun yaptığı pista bisikletlerle turlamaya tekrar gideceğim. Pınar