Birinci nesil bisiklet paylaşım sistemi “beyaz bisikletler” 1965’de Amsterdam’da kullanılmaya başlandı. Bisiklet kullanıldıktan sonra kilitlemeden bir sonraki kişinin kullanması için sokağa bırakılıyordu. Bu sistem, ulaşımda bisiklet kullanım oranını arttırdı.
İkinci nesil bisiklet paylaşım sistemi Kopenhag’da hayata geçti. Birinci nesil sistemden farklı olarak bisikletlerin kullanımı için kilit ve deposit uygulamasına geçildi. Yıllık üyelik ücreti ödeyen herkes bisikletleri kullanabiliyordu. Bu yeni sistemle birlikte bisikletlerin kaybolma ve çalınma oranlarında düşüş görüldü.
Üçüncü nesil bisiklet paylaşım sistemi ise ilk kez tüm dünya ülkelerinde kullanılabilecek bir teknoloji altyapısına kavuştu. İlk kez Fransa’nın Rennes şehrinde 1998’de kullanıldı. Daha önceki sistemle karşılaştırıldığında; bu sisteme akıllı kart ile erişim sağlanabiliyor, istasyonlarda kilitleniyor, gerçek-zamanlı veri akışı (istasyon doluluk oranı vs) izleniyor, ilk 30 dakikası ücretsiz.
Paris, Londra, New York gibi şehirler üçüncü nesil bisiklet paylaşım sistemlerini kullanılıyorlar.
Dördüncü Nesil bisiklet paylaşım sistemi?
Geçtiğimiz yıl Kopenhag’da deneme fırsatı bulduğum GoBike dördüncü nesil bisiklet paylaşım sisteminin ilk örneğiydi. Özellikleri ise;
Full GPS entegrasyonu sayesinde bisikletin lokasyonu izlenebiliyor. Kullanıcı mobil uygulama aracılığıyla önceden bisikleti rezerve edebiliyor. Bisikleti bırakacağı noktadaki istasyonda yer ayırabiliyor. Bisikletin kilidi cep telefonu ile açılıyor. Bisikletlerin üstünde bulunan dokunmatik ekran ile gidilecek yer işaretleniyor ve otomatik rota mesafe/zaman hesaplaması yapılıyor. Elektrikli bisikletler sistemin bir parçası. İstasyon ve bisikletlerde kullanılan enerji, sürdürülebilir kaynaklardan temin ediliyor. Bisiklet istasyonlarının, kullanım durumuna göre yerleri değiştirilebiliyor.
Serbest dolaşım bisiklet sistemleri ile ilgili bilgi burada.
Bike Sharing | İnovasyon ve Akıllı Ulaşım Çözümü
Velo-City bisiklet konferansının en önemli konularından birisi bisikletin teknoloji ile birleştirerek akıllı bir ulaşım çözümüne dönüşen bike sharing sistemleriydi. Birbiri ile konuşabilen (connected) bisikletler, hem yol güvenliği hem de kullanıcı deneyimini iyileştirecek çözümler olarak sunuldu.
Bisiklet sektörü inovasyon konusunda otomobil sektörünü geçecek gibi görünüyor ancak teknolojinin tek başına şehirlerin ulaşım problemlerini çözmeye yetebileceğini düşünmüyorum. Elektrikli otomobiller, fosil yakıt tüketen otomobillerle aynı şekilde kamusal alanda yer işgal ediyor, geniş yollara, köprülere ve tünellere ihtiyaç duyuyorlar.
Avrupa Bisiklet Paylaşım Sistemleri Platformu (PEBSS)
European Cyclists’ Federation (ECF) tarafından hayata geçirilen Avrupa Bisiklet Paylaşım Sistemleri Platformu (PEBSS) bu alanda hizmet veren firmaların desteği ile kamusal yatırımların artması için proje geliştiriyor. Platformun iki temel amacı bulunuyor: şehir içi ulaşım ağına bisiklet paylaşım sisteminin entegre edilmesi ve dünya çapında başarıya ulaşmış çözümlerin tanıtılmasının sağlanması.
ABD ve Avrupa’da kullanılan ücretsiz mobil uygulamalar bulunduğunuz yerden gideceğiniz yere farklı ulaşım alternatiflerini sunuyor. Otobüs, metro, tren ve bisiklet paylaşım sistemleri ile en hızlı şekilde ulaşımınızı sağlayabilmeniz için yönlendirme yapıyor. Bike Sharing (Bisiklet Paylaşım Sistemi) diğer ulaşım ağlarına entegre edildiğinde daha verimli bir şekilde kullanılabiliyor. Örneğin Hollanda devlet demiryolları, tren biletinizi alırken istasyona bisikletle nasıl ulaşabileceğinizi, ne kadar sürede oraya ulaşabileceğinizi söylüyor.
Geleceğin şehirlerinin en çok tercih edilen ulaşım aracının bisiklet olacağı öngörülüyor. Şehirde yaşayan insanların ihtiyaçlarına uygun ulaşım şekillerinin verimli bir şekilde sunulması ve hizmet olarak sağlanması için çalışan belediyelerin yatırım yaptıkları Bike Sharing konusunda çözümlere birlikte bakalım:
BiciMAD, İspanya
Madrid bisiklet paylaşım sistemi, BiciMAD, belediyenin toplu taşıma işletmesine entegre olarak 2014 yılında hizmete alındı. Bisiklet sürüşü için bilinçlendirme kampanyaları, şehir merkezine araç erişimindeki kısıtlamalar ve bisiklet alt yapısının iyileştirilmesi sayesinde sistemin kullanıma sunulmasından bu yana kullanım oranları da artmıştır.
Donkey Republic, Danimarka
Bu global bisiklet kiralama sistemi, bir akıllı telefon uygulaması ve bir coğrafi konumlandırma sistemi kullanarak dünyanın dört bir yanındaki şehirlerde bisiklet sunuyor. Şirketin kurucusu Erdem Ovacık, kamusal alan üzerinde olumsuz etkilerden kaçınmak için şehir yönetimi ile birlikte çalışıyor ve basit ama konforlu bisikletleri bakımı yapılmış bir şekilde kullanıcılara sunmak için büyük gayret sarf ediyor.
Nextbike
13 yıllık sektörel tecrübeye sahip Alman şirketi NextBike, şu anda 4 kıtada 40 000’den fazla bisikletle faaliyetlerine devam ediyor. Yeni bisikletlerin ve teknolojilerin araştırılması ve geliştirilmesi de dahil olmak üzere bisiklet paylaşımı ile ilgili her alanda çalışmalarını sürdürüyorlar. Her şehrin ihtiyaçları için farklı bir proje geliştiren Nextbike, sadece bisiklet değil ulaşım çözümü sunuyor.
Smoove
Bisiklet paylaşım işinde büyük oyuncularla ortaklık kuran Smoove, artık Paris bisiklet paylaşım sisteminin bir parçası. Fransa’nın başkenti Paris’in bisiklet filosunun% 30’unu oluşturacak e-bisikletleri ve istasyonların doluluk oranlarının otomatik ölçümü gibi farklı alanlarda çözümler sunuyorlar.
Türkiye’de Bike Sharing
İstanbul’da 200, İzmir’de 500, Bursa’da 35, Çanakkale’de 35 paylaşımlı bisiklet bulunuyor. Başkent Ankara’da bisiklet yolu ve bisiklet paylaşım sistemi yok. Karşılaştırma yapabilmek için ekliyorum: Paylaşım sistemlerinde Milano’da 5000, Barcelona’da 6000, Londra’da 13.600, Paris’te ise 18.000 bisiklet bulunuyor.
Baksi, İzmir’de Bisim, İstanbul’da isbike, Eskişehir’de Esbis, Antalya’da Antbis, Kocaeli Kobis, Bursa ve Çanakkale’de kullanılan bisikletleri sağlayan firma.
NextBike ise İzmir Karşıyaka Belediyesi, Konya Büyükşehir Belediye ve Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından tercih edildi.
AB Bike Sharing Report için tıklayın.
Yine İzmir bizi güzel temsil etmiş. Sitenizi daha önce görüp kaydetmiştim şu aralar yavaş yavaş yazılarınızı okuyorum çok beğeniyorum elinize sağlık. Kaç seferdir yazmak istiyorum şimdiye nasip oldu. Bu arada sanırım Kayseri’de de benzer bir uygulama var.