Akıllı Okul ne demek? Smart School, yani akıllı okul, geleneksel eğitim uygulamalarının dijitalleştirilmesi ile sınırlı kalmayan, öğrencilere interaktif metodlarla sürdürülebilir yaşam tarzını öğreten kurumlardır.
Su tüketimi, enerji kullanımı, atık yönetimi, sürdürülebilir ulaşım konularında bilgi ve deneyim sunan ve öğrencileri çağımızın en önemli sorunu ‘iklim değişikliği’ ile mücadeleye hazırlayan okullar, geleceğin yetişkinlerinin ve karar vericilerinin yetiştirildiği yerler olmalıdır.
Bisikletizm’de Sürdürülebilir Ulaşım konusunda neler yapılabilir soruna cevap aramaya karar verdim. Amsterdam’da Kopenhag’da yaz kış öğrenciler okula bisikletle gidiyor, ama ‘bizim ülkemizde böyle birşey olmaz çünkü bisiklet kültürü yok’ cevabını kabul etmiyorum.
Bisiklet kültürü kendiliğinden oluşan birşey değil. Bu kültürü birlikte yaratmalıyız ve okullarımızda öğrencilerle başlayabiliriz.
7 Adımda Okulda Bisiklet Kültürü Yaratmak
- Akıllı Okul Komitesi
- Durum Analizi
- Eylem Planı Hazırlanması
- İzleme ve Değerlendirme
- Bisiklet Etkinlikleri
- Bilgilendirme ve Katılımcılık
- Deneyimlerin kitapçık ve videolar ile diğer sınıflara aktarılması
Okul bünyesinde öğretmen, öğrenci ve veliler ile Akıllı Okul Komitesi oluşturduktan sonra belli aralıklarla buluşarak komite durum analizi yapabilir: Öğrenciler okula hangi araçlarla geliyor, ev-okul arasındaki mesafe nedir, toplu taşıma araçları var mı? bisiklet yolları bulunuyor mu? Gönüllü ebeynler öğrencileri bisikletle okula getirmek için hangi rotaları kullanabilir? Şehirde bisiklet dernekleri ve bisiklet platformları var mı?Onları sürece dahil etmek için neler yapılabilir vs.
Durum analizi ile mevcut kaynaklar belirlendikten ve kısa-uzun vadeli çözümler belirlendikten sonra bir eylem planı hazırlanabilir. Eylem planı sadece öğrencilerin okula bisikletle gelmesi için çalışma yapmak değildir, bu plana bilgilendirme materyalleri, etkinlikleri, toplu sürüşler de eklenmelidir. Öğrenci ve veliler için trafikteki yaya/bisikletli hakları konusunda broşürler hazırlanabilir, bisiklet kullanırken dikkat edilecek unsurlar listelenebilir, bisiklet kullanan öğrenci ve velilerle sunumlar düzenlenebilir, haftasonu veliler için bisikletli piknikler organize edilebilir. Haftanın belli günlerinde trafik polisleri, bisiklet dernekleri vb öğrencilere bilgilendirme yapabilir, öğrenciler okula bisikletle gelebilecek şekilde hazırlıklar yapabilir. Öğrencilere ev-okul arasındaki yolculuklarında eşlik edecek yetişkinler seçilebilir ve 3-6 aylık takvimler hazırlanabilir.
Eylem planını uygulamaya alındığında dökümantasyon oldukça önemli: kaç öğrenci, kaç öğretmen ve veli projeye dahil oldular, eğitim ve sürüşler nerede yapıldı, bilgilendirme etkinliklerine kaç kişi katıldı. Fotoğraf ve videolar ile kayıt alınması da oldukça önemli. Belirlenen eylem planı ve takviminin sonunda anket ile katılımcılardan değerlendirme yapmaları istenmelidir. Okul dışında bisiklet etkinlik, tur ve festivallere katılım yapılabilir.
Proje sonunda eylem planının nasıl geliştirilebileceği değerlendirilmeli ve görsel/yazılı materyal ile bir sunum dosyası oluşturulabilir. Okulun eksiklerinin (demirbaş bisiklet alımı, bisiklet park yerleri, bisiklet aksesuarları temini vs) belirlenmesi ve temini için partner ve sponsorlarla görüşmeler düzenlenebilir.
Haydi Çocuklar Bisikletle Okula projesi hakkında bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. İzmir’de çocuklar proje kapsamında bisiklet sürüş etkinliği gerçekleştirdiler.
Antalya’da Osman Ali Cingoz Ortaokulu AB kapsamında uluslararası bir Bike 2 School projesi yapıyor. Danimarka, İngiltere, Hırvatistan ve Macaristan’ın proje ortağı olduğu proje sürecince öğrecileri ve öğretmenlerin edineceği bilgi ve deneyim çok değerli, sonuçları öğrenmek ve paylaşmak için can atıyorum.
