İtalya | Sardinya Bisiklet Turu

Sardinya Bisiklet Turu için ilk kez gittiğim adanın sadece bir ada değil; kendi çapında minik bir kıta olduğunu gördüm. Adanın tarihi, coğrafi ve kültürel zenginliğinin örnekleri her yirmi kilometrede bir farklı şekillerde karşımıza çıktı ve bizim için muhteşem bir gezi oldu.

Akdeniz’in Sicilya’dan sonra ikinci en büyük adası Sardinya aynı zamanda ana karaya en uzak ada olması nedeniyle oldukça izole. Yüzyıllarca kendi başının çaresine bakmış, kendi halinde mutlu mesut ada halkı 60’lı yıllarda Avrupa sosyetesinin deniz tatili destinasyonu olarak bir anda ünlenmiş olsa da Sardinya sadece mükemmel plajlar adası değil. Çok daha fazlası.

Yeni yıla yine bir adada girelim dedik ve Aralık ayının son haftası bir akşam Genova’dan Olbia limanına doğru feribotla yola çıktı. 12 saat süren yolculuk sırasında bir kez olsun gözümü kapatmadım çünkü fırtına nedeniyle oldukça heyecanlı bir deniz yolculuğuydu.
Denizde bir o yana bir bu yana savrulan feribotun içinde Sardinya tarihini okudum.

Adanın en eski ahalisi Nuragiler. İlk ticari ilişkileri Fenikelilerle başlıyor. Sardinya üzerinde ilk egemenlik kuranlar Kartacalılar sonra da Romalılar. Sonra bir gün İspanyollar geliyor ve uzun süre kalıyorlar. Avrupa’daki Veraset savaşlarından sonra 1714’te Avusturya’ya, ikinci dünya savaşından sonra ise İtalya’ya geçiyor. İlber Ortaylı’nın notlarından İstanbul’daki Sardinya sefaretinin (bugünkü İtalya Kültür evi) İtalya’nın temsil edildiği ilk bina olduğunu öğrendim.

Sabah Olbia limanına geldiğimizde ise bizi bisikletin üstünden atmaya yetecek kadar güçlü bir rüzgarla karşılaştık. Bir B planımız yoktu, rotamız belliydi ve neyazıkki rüzgarın üzerimize geldiği yöne doğruydu. Yola çıktık.

Önce yağmur yağdı. Tam durup beklesek mi derken güneş açtı. Sonra gökkuşağı çıktı, ay ne güzel ne kadar şanslıyız derken dolu yağmaya başladı. 10 dakikada bir değişen hava şartlarına aldırmadan yolumuza devam ettik, değişmeyen tek şey hızını hiç düşürmeden esen sert rüzgardı.

Costa Smeralda ve Porto Cervo
Sardinya denildiğinde zihnimde canlanan görüntüler hep pırıl pırıl bir deniz, bembeyaz incecik kumlar ve süper zenginlerin sabahlara kadar dans ettiği diskolardı. Kafamdaki Sardinya resimleri ile gördüğüm kıyılar, deniz ve doğa tıpa tık aynıydı. Çünkü biz Costa Smeralda yani dünyaca ünlü zümrüt kıyısındaydık. Daha önce çalılıkların arasında koyunların gezdiği yerler bugün cetvelle çizilmiş yolların geçtiği, birbiri ile uyumlu villaların sıralandığı ve sadece çok büyük markaların dükkan açtığı bir yer. Sardinya’yı dünyaya tanıtan ise bir İtalyan değil, bir imam.

1960’lı yıllarda Şiiliğin İsmailiyye mezhebinin imamı (ve dünyanın en zengin beş ailesinden birinin mensubu) Kerim Ağa Han bölgeyi keşfediyor ve buraya çok büyük bir yatırım yapıyor. Buraya kurduğu Porto Cervo ise sosyetenin limanı haline geliyor.
Aralık ayının yağışlı bir gününde Porto Cervo’da öğle yemeği yemek için durduk. Çok şirin ama bir o kadar da yapmacık bir şehirde açık tek bir yer bulduk, yemeğimizi
yedik ve arkamıza bakmadan yola devam ettik. Adanın tamamını gördükten sonra Zümrüt Kıyısı için söyleyebileceğim tek şey burada Sardinya’nın doğallığı, tevazusu ve sahiciliğinden eser yok.

Yollarda arabaların olmamasının tadını çıkara çıkara sahil yolundan kuzeye doğru pedal çevirdik. Bir ıslanıyor bir kuruyorduk ama yine de sürüşten çok keyif aldık.
Bu yolculuğa çıkarken ekipman seçimi konusunda oldukça özenli davrandık. Hafif yol bisikletlerimizin üzerinde birer sele altı çantası ve birer de kadro çantası vardı. Kadro çantasının içinde atıştırmalıklar, fotoğraf makinesi, eldiven, harita vardı. Sele altı çantasında ise birer pantalon, birer yün içlik ve birer polar. Üstümüzdeki yağmurluklarımıza ise sonsuz derece güveniyorduk çünkü İskoçya ve İzlanda’da günlerce yağmur altında sürüş yapmıştık.

Öğleden sonra saat dört civarı booking sitesinden Palau ve La Maddalena şehirlerindeki pansiyonlara baktık. Hava karamadan çok rahatlıkla Palau’ya ulaşabilirdik. Ancak takım adalar grubunun ortasındaki La Maddalena’yı da çok merak ediyorduk. Bir adadan başka bir minnak adaya geçme fikri hoşumuza gitti, booking’den odayı tuttuk ve pedallara asıldık.
Palau şehrinden 15 dakikalık bir feribot yolculuğu ile La Maddelana’ya ulaştık. Şehre ayak bastığımızda dolu yağıyordu ve öyle çok da alıcı gözle bakamadan doğru pansiyona sığındık.

Olbia – La Maddalena, 87 km, Strava Kaydı burada.

La Maddalena ve Caprera
Sabah pırıl pırıl bir havaya uyandık ve hemen La Maddalena adasını keşfe çıktık. Adadan minik bir köprü ile Caprera adasına geçtik. Kimsenin yaşamadığı bu ada yürüyüş ve bisiklet için mükemmel bir yer.

Adanın doğal güzelliklerinin yanı sıra bir de tarihi bir önemi bulunuyor. İtalya Devleti’nin kurulmasına öncülük eden Giuseppe Garibaldi, hayatının son yıllarını bu adada tarım yaparak geçiriyor. 1828-1831 yılları arasında İstanbul’da yaşayan ve günümüzde Casa Garibaldi İstanbul adıyla tanınan İtalyan İşçi Birliği derneğinin kurucu başkanı Giuseppe Garibaldi hakkında bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Caprera’ya hayran olduk, bana Ayvalık’ı andıran La Maddalena’yı da gezdikten sonra yine feribotla Sardinya’ya geri döndük.

Haritadan kendimize kırmızı renkli ana yolların dışında kalan sarı renkli yan yolları tercih ederek önce şehrine oradan muhteşem bir rotadan Luogosanto’ya geçiyoruz.

Uzun bir süre oldukça ıssız yollardan geçerek Tempio şehrine ulaştık.

Taşıma kapasitemiz pek olmadığı için yanımızda ekstra su ve yiyecek yok. Kuru incir, ceviz gibi atıştırmalıklar, bir de enerji jelleri var. Yol boyu yerleşim yeri olmadığından gerçek birşeyler yiyemeden oldukça aç ve yorgun olarak son yokuşu tırmanıp yine booking sitesinden bulup tuttuğumuz pansiyona yerleştik.

Karnımızı doyurduktan sonra ise granit şehir olarak tanınan Tempio’yu gezdik.
Tempio’nun ana geçim kaynağı şişe mantarı üretimi. Mantar ağacının kabuklarının soyulması, bu kabukların işlenmesi ve sonra da şişe mantarının üretimi. Şehrin dükkanları şişe mantarından yapılan ürünlerle ve hediyelik eşyalarla dolu. Benim en çok ilgimi çeken ise mantardan üretilen kumaşla yapılan kıyafetler oldu: yanmaz, ıslanmaz ve hafif.

La Maddalena – Tempio, Strava kaydı burada

Castelsardo
2017’ye veda etmek ve yeni yılı karşılamak için deniz kenarında bulunan Castelsardo şehrini seçtik. Sabah erkenden bisikletlerimizle yola çıktık. 600 metre rakımda olan Tempio’dan çıkar çıkmaz bizi çok keyifli bir iniş bekliyordu.

Doğanın renklerine ve değişen bitki örtüsüne merakla bakarken bir anda kendimizi Perfugas’ta bulduk. Zaten ikinci kahvaltı zamanı geldi deyip bir cafeye girdik. Kahvenin yanında bir kruvasan yiyip yola devam ettik. Ve de turun en güzel rotalarından bir tanesini yaptık.

Zirvelerdeki kayalıkların eteklerinde yemyeşil yamaçlar onların da altında göller ve nehirlerden geçen çok güzel bir yol. Ancak en güzeli, yolda sadece bizim olmamız.
Günün son yokuşunun ödülü ise deniz manzarası oldu.

Yolda meyve satan bir amca gördük ve portakal molası verdik. Sohbet sırasında ona adanın her yerinde dalgalanan üzerinde gözleri bantlı dört mağribinin bulunduğu Sardinya bayrağının anlamını sordum. Onun açıklamalarından pek tatmin olmayınca akşam araştırma yaptım ve hem çok güzel bir blog keşfettim hem de bayrağın hikayesini öğrendim. Merak edenler için bu yazıyı okumalarını tavsiye ederim.Hava saat 17:00 gibi karardığından saat dört gibi yine pansiyon araştırmamıza başladık. Ancak Castelsardo şehrindeki fiyatlar normal fiyatların iki mislinde fazlaydı. Yılbaşı gecesi nedeniyle herhalde dedik ve başka da bir alternatif bulamadığımız için normalde 30-45 Euro arası olan bir odaya 100 Euro vermek durumunda kaldık.

Oda çok güzeldi ve elbette bisikletlerimiz de bizimle birlikte konaklayacaktı. Odanın balkonundan manzara muhteşemdi ancak bizi bir güzel sürpriz daha bekliyordu. Paolo’nun çok sevdiği bir müzik grubu akşam ücretsiz yılbaşı konseri verecekti ve konser alanı bizim balkonun altındaydı.

Kale içine kurulu, orta çağ mimarisinin hakim olduğu Castelsardo’yu gezdikten sonra gece harika müziklerle yeni yıla girdik.

Tempio – Castelsardo, 56 km,  Strava kaydı burada 

Alghero , Little Barcelona
Seneye nasıl girersen öyle devam eder değil mi? Yeni yılın ilk günü dışarıda yine fırtına vardı ancak bizim yola devam etmemiz gerekiyordu. Olumlu düşünelim, yolda belki rüzgar arkamızdan eser dedik. Hiç de öyle olmadı.

Rüzgara karşı mücadele bizi çok yorduğu için sık sık durup mola vererek adanın en büyük ikinci şehri Sasari’ye ulaştık. 1 Ocakta her yer kapalı olduğu için tedbirli davranmıştık ve aç kalmamak için yanımıza sandviç almıştık.

Biz şehre günbatımında, gökyüzünün turuncu olduğu saatlerde girdik, belki de bizi böylesine güzel renklerle karşıladığı için mi bilmiyorum ben Alghero’yu ilk gördüğüm anda çok sevdim. Sonra pansiyonumuzun nazik sahibi ile tanıştık ve şehri daha da çok sevdim. Bize akşam yemeği için tavsiye ettikleri restoranın sahipleri ile leziz yemeklerini yedikten sonra uzun uzun sohbet etme fırsatımız oldu. Alghero çok özel bir yer. Adanın geri kalanı gibi kendine has.

Özerk bir yönetime sahip adanın her köşesinde kendine özgü bir lehçe var. Bir buçuk milyon nüfuslu adada genel olarak İtalyanca’dan çok Latince’ye benzeyen Sarduca konuşuluyor. Alghero’da ise Katalanca konuşuluyor; sokak isimleri iki dilde yazılıyor.Yüzyıllardır dillerini ve kültürlerini yaşatan Sardinya halkına hayran kaldım. Eğer hepimiz aynı konuşup aynı dans etseydik, işte o zaman seyahat etmek böylesine zengin bir deneyim olmazdı. Geleneklerin önemini bir kez daha anladım.

Castelsardo – Alghero, 74 km, Strava kaydı burada

Macomer
Algero’dan Bosa’ya giden 45 kilometrelik yok üzerinde yerleşim yeri yok. UNESCO’nun koruma listesinde olan yolun bir yanı deniz diğer yanı ise dağlar.

Tek bir bina yok. Sadece yol ve uçsuz bucaksız deniz manzaralı tek kelimeyle muhteşem bir yol. Öğle yemeği molamızı verdiğimiz Bosa, rengarenk binalarıyla denize kavuşan bir nehrin kenarına kurulmuş ve sakin bir şehir.

Restoranda tanışıp sohbet ettiğimiz adalılara yol üzerindeki görülecek yerleri sorduk. Bize verdikleri isimlere harita üzerinde baktık. Burada her yer çok güzel ama bir yer varki yazın aşırı sıcak, kışın ise aşırı soğuk. Sakin oraya gitmeyin, çok çirkin bir yer ve görülecek hiç birşey yok. İsmi nedir? Macomer. Hmm peki.
Yola çıktık, saatlerce pedal çevirdik ve yorgun argın tamam burası çok güzel bu gece burada kalalım dediğimiz şehir neresi oldu? Macomer.

1100 yılında yapılmış, restorasyon sonrası Bed&Breakfast’a dönüştürülmüş, çok makul fiyatlı muhteşem bir yerde kaldık. Pansiyonun sahibi iki kız kardeş bize çok yardımcı oldular. Çok güzel bir gece geçirdik, çok leziz bir kahvaltı yaptık. Yanımızdaki rehber kitaba baktım ve rehber kitapta kendine bir paragraf bile yer ayrılmayan bu şehri ben çok sevdim. Ayrıca çevresinde adanın en çok arkeolojik sit alanını barındırıyor.

Burada 4 bin yaşındaki Nuragilerle karşılaşmanız çok normal, adada küçük ve büyük yaklaşık 10bin adet nuragi bulunuyor.

Alghero – Macomer, 77 km, Strava kaydı burada

Cagliari
Yağmur ve fırtına var, ayrıca ertesi gün eve dönüş uçağımıza bineceğimiz Cagliari şehrine hala 160 km yol var. Ne yapalım? Trene binip Cagliari’ye gidelim. İyiki de öyle yapmışız.

Adanın başkenti Cagliari ‘yi Fenikeliler kurmuş. Internette hızlı bir araştırma yapıp mutlaka görmeniz gerekenler listesine göz attık.

Biraz merdiven çıkıp biraz da asansörden (asansör bazen iki semt arasında işleyen bir toplu taşıma aracı olabiliyor) destek alarak şehre hakim tepeye çıktık ve Fil Kulesi şehre kuşbakışı bir manzara sunan terasa ulaştık.

Cagliari’deki bisikletliler grubu ile facebook üzerinden önceden bağlantıya geçmiştik, bisikletleri uçağa verebilmemiz için gerekli olan karton kutuları bulmamız konusunda yardımcı oldular.

Bikepacking Nedir?

Bikepacking, bisikletle hızlı yol almak için bisikletin aerodinamiğini bozmayacak şekilde tasarlanmış çantalarla hafif yolcuk yapmak diyebiliriz.Bike Packing akımı MTB bisikletlerle başlamış olsa da bugün çoğunlukla gravel bisikletlerle tercih ediliyor. Gravel bisiklet, dağ bisikleti kadar dayanıklı, yol bisikleti kadar hızlı bir bisiklet türü. Biz Focus Bikes marka, Paralane model karbon yol bisikletleri ile sorunsuz bir yolculuk yaptık. Çanta konusuna gelirsek eğer, apidura en bilinen marka. Biz, İtalyan Miss Grape markasının çantalarını kullandık ve çok memnun kaldık.

Her gün giydiğimiz su geçirmez, rüzgar geçirmez, hafif, kolay kuruyan teknik kıyafetlerin dışında %100 yün içlik ve sürüş sonrası giymek için birer adet pantalon ve mont vardı.
Yanımızda kamp malzemesi ve ocak (tencere vs) taşımadığımız için yerleşim yerlerinde oda ve lokanta bulmaya muhtaçtık. Turistik bir adaya kışın gittiğimiz için uygun fiyata oda, rahat rahat da yerel halkın yemek yediği lokantalar bulabildik.

Sardinya Adasında Bisiklet Yolları Var Mı?

Alghero ve Cagliari gibi büyük şehirlerde bisiklet yolları var. Şehirlerarası dört şeritli yollardan kaçınıp, ikincil yolları tercih edebilirsiniz. Araç yoğunluğu çok az, asfalt yollar oldukça rahat ve güvenli. Bir haftalık gezimiz sırasında trafikten hiç rahatsız olmadık ve hiç bir tehlike yaşamadık.

Sardinya Adasında Ne Yenir?

Sardunya’nın kendi geleneksel mutfağı et ve balık üzerine yemekler sunuyor. Antipasto (meze), primo (makarna veya pilav) ve secondo (et veya balık) seçenekleri arasında sevdiğiniz birşeyler bulacağınıza eminim. Ben bir vejetaryen olarak aç kalmadım. Denemeden dönmeyin listeme ise bunları ekledim:
Bir çeşit ravioli olan culurgiones, Cannonau (kırmızı şarap), Vermentino (beyaz şarap), Mirto (likör), Carasau ekmeği (kuru yufka) ve tatlı olarak da sebadas.

Sardinya’da Konaklama Seçenekleri Nelerdir?

Adada istediğiniz yere çadır kuramazsınız, wild camping yasak. Ancak 90 adet camping bulunuyor. Köylerden şehirlere hemen her yerde Bed&Breakfast, airbnb seçenekleri bulabilirsiniz. Biz B&B’lerde konakladık, yer bulma sorunu yaşamadık. Adanın ana geçim kaynağı turizm olduğu için istemediğiniz kadar çok otel bulabilirsiniz.

Sardinya Adasına Nasıl Ulaşılır?

Türkiye’den İtalya aktarmalı olarak Cagliari, Olbia veya Alghero şehirlerine uçabilirsiniz. İtalya’nın Genova, Roma veya Napoli şehirlerinden feribot ile adaya ulaşabilirsiniz. Adanın içlerine doğru trenle yolculuk yapabilirsiniz. Bisiklet için ekstra ücret ödeyerek treni kullanabilirsiniz. Vagonlarda bisiklete ayrılmış özel alanlar bulunuyor.

Adalarda yeni yıla girmek güzel fikirmiş derseniz ve hangisine gitsem acaba derseniz o zaman benim tavsiyelerim bunlar:

Rodos

Midilli

Sakız

Sicilya