Sürdürülebilir Ulaşım Paneli

17 Eylül’de İzmir’de Sürdürülebilir Ulaşım Paneli yapıldı. Avrupa Hareketlilik Haftası kapsamında bir seri etkinlik planlanmış ve aylar öncesinden hazırlıklarına başlanmıştı: Trafiğe kapatılan bulvarda bir gün boyunca atölye çalışmalarından çocuklar için bisiklet yarışına, yogadan konsere, bisiklet defilesinden sokakta dama oynamaya kadar bir çok aktivite hazırlanmıştı. Şehit haberleri ile ülkemiz sarsıldı ve tüm etkinlikler iptal edildi. Yılda sadece bir gün, sadece bir sokakta, otomobillerin işgal ettiği alan “sanatın ve sporun” olacaktı…Dünya Otomobilsiz Kentler Günü‘nde “otomobilsiz” bir hayatın “fragmanı” izlenecek, hayal kısa süreli gerçek olacak belki bu “rahatlama” etkisi yılın diğer günlerine yayılacak, seçimlerle birlikte alışkanlıkları etkileyecek ve belki de en azından bir kaç kişinin tercihlerini yeniden gözden geçirmesini sağlayacaktı. Bu yıl bu fırsat kaçtı.

Program kapsamında bir de panel düşünülmüştü. Panele konuşmacı olarak davet edildikten sonra hemen blogda yazmış ve aklımdaki konu başlıklarını sizlerle paylaşmış ve iletmemi istediğiniz birşey olup olmadığını sormuştum. Bana iletilen konularınızı sunumuma ekleyip, bisikletime atlayıp, şehrin en güzel yeri Kültür Park’a gittim. Panel konuşmacıları önceden gelmişti ve ben de aralarındaki yerimi aldım.

Sürdürülebilir Ulaşım Panelinin önemli iki konuşmacısından birisi İzmir’de Ulaşım konusundaki kararları veren Fidan Aslan, diğeri ise Metro Genel Müdürü Sönmez Alev’di. Ayrıca İzmir Şehir Plancıları Odası Başkanı Özlem Şenyol ve İYT’den Koray Velibeyoğlu da bulunuyordu.

Katılımcıların temsil ettikleri kurumları düşündüğümüzde bence bu organizasyonu yapan İzmir Kent Konseyi çok iyi bir seçim yapmıştı. Panel afişinde ise bir de title’sız biri vardı; o da ben.

Bu sefer diğer sempozyum, konferans, panel izlenimlerimi aktardığım gibi kişilerin söylemlerini değil, bana verdikleri mesajlara yer vereceğim. Evet, panel sırasında aynı dikdörtgen masada yan yana oturuyorduk ancak ben konuşmacı olduğum kadar aynı zamanda bir dinleyiciydim.

Sürdürülebilir Ulaşım Panelinden Ne Bekliyordum?

Belediye’den İzmir için planladığı alternatif ulaşım projelerini tanıtmasını; Metro’dan erişilebilir metro kullanımı için hazırlıklarını ve mevcut sorunlara çözümlerini, Şehir Plancısı’ndan şehrin nasıl olması gerektiği ve neden olamadığı ile ilgili bilgi, Üniversite’den ulaşım için tasarım ve teknoloji çözümlerini dinlemeyi bekliyordum.

Sürdürülebilir Ulaşım Panelinde ne buldum?

1- Konu Sürdürülebilir Ulaşım’dı ancak fosil yakıt kullanmayan veya alternatif enerji ile çalışan toplu taşıma araçları hiç gündeme gelmedi. “Akıllı Kavşak Yönetim Sistemi” yatırımı, şu an ulaşım dairesinin tek öncelikli konusu izlenimi yarattı.

2- Sürdürülebilir Ulaşım Paneli konuşmacılarının hiç biri panele toplu taşıma aracı kullanarak gelmedi. Hareketlilik Haftası etkinliği afişte şık bir slogan olarak kaldı.

3-  Avrupa Hareketlilik Haftası’nın her yıl yeni bir teması ve sloganı var. Bu yılki tema: Seç-Değiştir-Birleştir yani intermodal transportation teriminin sevimli hali. Panelde intermodal kelimesi sadece bir kez kullanıldı, o da başka bir ülkenin akıllı ulaşım planlaması örnek gösterilirken. Gönlümden geçen Toplu Taşıma+Bisiklet entegrasyonunu konuşmak, yayalaştırılmış şehir merkezlerine ulaşım alternatiflerini değerlendirmek idi. Bisiklet ve toplu taşıma sistemleri entegrasyonu bu panelde de konuşulmayacaksa, nerede konuşulacaktı…

4- Dünya Otomobilsiz Kentler Günü (Car Free Day) için geçen yıl yapılan etkinliklerin tanıtım videosunu izledik. Video sonrasında konuşmacı ve dinleyicilerden gelen geri bildirimler, bana etkinlik ile verilmek istenen mesajın alınmadığı izlenemini verdi.

5- Ulaşım Daire Başkanı, benimle gelip konuşabilirsiniz ama Akıllı Kavşak Yönetim Sistemini araştırılıp okumadan benden kimse randevu almasın dedi. Ben kopya vereyim: Power Led’li akıllı trafik sistemleri.

6- Şehir Plancıları Odası Başkanı bu yıl yapılan Ulaşım Forumu’nun sonuçlarını paylaşmak istedi ancak moderatör bunun gerekli olmadığını düşündü ve panelistin konuşmasını bitirmesini istedi. Bence forumun sonuçları hepimizi ilgilendiriyordu, en çok da belediyeyi. Hatta, aynı kişi bence izin verilseydi “bizim hazırladığımız mesleki raporları okumuyor ve bizim yanlış dediğimiz şeyleri, ısrarla yapıyorsunuz” da diyecekti.

7- Bisiklet, mümkünse haftasonu sahilde gezmek için kullanılsın, işe/okula/alışverişe bisikletle gidilmesin, hatta metroya binmeye hiç kalkışılmasın. Metro vagonları, bisiklet taşımak için uygun değil, ama yine de binerseniz bir bilet basmak zorundasınız. Yeni vagonları sipariş verdik ve bisiklet için uygun olmayanlarını tercih ettik.

8- Sürdürülebir Ulaşım’ın kaçınılmaz parçaları “car sharing” ve “car pooling” bu panelde kendilerinden söz ettiremediler.

9- Şehir merkezlerindeki araç hız limitlerinin düşürülmesi konusu da sanırım kimsenin umurunda değildi. Oysaki, tüm sokaklara bisiklet yolları yapmak yerine, hız  limitini 30km/h indirmek zaten sorunu çözebiliyor (bknz Almanya).

10- Şehir içi ulaşım amaçlı bisiklet yolları ağı kurulması ve bisiklet park yerleri yapımı gibi konular gündem maddelerinde yoktu.

11- En az 3 en çok 6 panelistin masa başında bir moderatör yönlendirmesiyle yaptığı bilgi ağırlıklı bir sohbete Panel denir.  Panelin sonunda izleyicilerin soru sorması söz konusu ise bu bir forumdur (bizimli “pa-rum”gibi bir şey oldu). Moderatör, yönettiği panelin konusuna hakim ise, konuşmacıları doğru yönde yönlendirebilir. Ne zaman hangi konuda araya girmesi gerektiğini bilir. Panelistler, birbirlerine soru sorarlar çünkü bu soruların cevapları temsil ettikleri kurumlar/kişileri ilgilendirmektedir.

Sürdürülebilir Ulaşım paneline bisikletliler organize olup (birisi “örgüt bunlar” bile dedi) gelmeseydi, salon bomboş olacaktı. İyiki İzmir’in, ulaşım konusunda gündemi takip etmek isteyen, yöneticilerin ne tür projeleri olduğunu anlamaya çalışan ve taleplerini duyurmak için organize olan bisikletlileri var.

Yaşadığım şehrin yollarını, sokaklarını belirleyen, hareket etmemiz için projelere onay veren yetki sahibi herkese sormak istiyorum: Sizler, aldığınız kararlarla belli bir yöne giden bu şehirde yaşamak, yaşlılığınızı bu şehirde geçirmek, çocuklarınızı bu şehirde büyütmek istiyor musunuz?

Herkese “bir çift lafı” olan ben, sunum hazırlayıp ne mi anlattım? Sağolsun sevgili Burçak, saatlerce hiç kıpırdamadan paneli izledi ve video kaydı aldı.

Kısaca: Tercihler, hayat kalitemizi ve yaşam şeklimizi belirler. Tercih yapabilmek için seçeneklere ihtiyaç vardır. El altındaki doğru seçeneklerin sıklıkla tercih edilmesi ise yeni alışkanlıklar doğurur. Toplum olarak alışkanlıklarımızın değişmesi gerekiyor. Seçenekleri ise vizyon sahibi kurum ve kuruluşların sunması gerekiyor dedim.